Основен суд Куманово како суд со прширена надлежност надлежноста ја врши и за Основен суд Крива Паланка и за Основен суд Кратово.
Основниот суд во Куманово е надлежен за :
1. Одлучување во прв степен по кривични дела и прекршоци и тоа :
- за кривични дела за кои со закон како главна казна е определена казна затвор до 5 години ако за некои кривични дела не е предвидена надлежност на друг суд
- за кривични дела за кои со посебен закон е определена надлежност на суд со основна надлежност
- да спроведува истрага или истражни дејствија од своја надлежност
- за сите видови на прекрошоци освен за прекршоци кои со закон се ставени во надлежност на орган на државна управа, или друг орган што врши јавни овластувања и
- за жалби и приговори за постапките за кои се надлежни .
2. Одлучување во прв степен во граѓански спорови и тоа :
- за спорови во имотно-правните и другите граѓанско-правни односи на физички и правни лица чија вредност надминува 15.000 Еура во денарска противвредност, доколку со закон не е предвидена надлежност на друг суд,
- за спорови за утврдување и оспорување на татковство, мајчинство, утврдување на постоење на брак, за поништување на брак и развод на брак,
- за чување и воспитување на деца,
- за законска издршка,
- за смеќавање на владение,
- за доживотна издршка,
- за надомест на штета кој надминува 15.000 Еура во денарска противвредност
- во постапка за обезбедување на извршување,
- за работни односи
- во спорови од наследно-правни односи
- во вонпарнични и оставински работи, да води тапии и други работи утврдени со закон .
Според Законот за судовите од 2006 година Основен суд Куманово е со проширена надлежност и покрај горенаведената надлежност Основен суд Куманово е надлежен да одлучува и во следните случаи :
1. Да за одлучува за кривични дела
- за кои со закон е предвидена казна затвор над 5 години и за кривични дела и прекршоци извршени од малолетни лица,
- да спроведуваат истрага и истражни дејствија за кривични дела од своја надлежност
- да постапуваат по предмети за екстрадиција
- по жалби и приговори во постапките за кои се надлежни и
- да решаваат по постапки за меѓународна правна помош утврдена со закон .
2. Да одлучува во граѓански спорови и тоа :
- за спорови во имотоно-правните и другите граѓанско-правни односи на физички и правни лица чија вредност надминува 15.000 Еура во денарска противвредност, доколку со закон не е предвидена надлежност на друг суд
- во трговски спорови во кои двете странки се правни лица или државни органи, како и спорови од авторски и други сродни права и права од индустриска сопственост,
- водат судски регистар за политички партии
- во постапка за стечај и ликвидација
- во спорови за утврдување и обезбедување за присилно извршување и
- за спорови на домашни правни и странки лица кои произлегуваат од нивните меѓусебни стопански односно трговски односи.